تفاهم میان فرهنگی و حاملان آن

تهاجم فرهنگ های سلطه جو بر دیگر فرهنگ ها واقعیتی انکارناپذیر در تاریخ حیات اجتماعی انسان است. در مقابلِ تهاجم، دفاع و بلکه حمله متقابل حکم قطعی عقل سالم است. امّا از دیگر سو، فرهنگها نیازمند داد و ستد و شناخت یکدیگرند، تا از این طریق به وسعت افق اندیشه و عمل و غنای هرچه بیشتر دست یابند. برخورد فرهنگ ها، منازعه ای همه جانبه و در عین حال همراه با تعاطی است. نزاعی فکری در عین تمایل به درک بیشتر و فهم درست تر از یکدیگر، و همین تمایل به درک بهتر است که «تفاهم میان فرهنگی» را ضروری می سازد. حدیث منازعه فرهنگ ناب اسلامی با فرهنگ معاصر غرب، خود به روایتی مفصل نیازمند است، و کیست که عنصر سلطه جویی و تحقیر دیگران را در جوهره فرهنگ غرب با تمام وجود درک نکند؟ از این زاویه، تحلیل جبهه مدافعین و شیوه های دفاع مهمترین سئوالی است که پاسخ شایسته و عمیقی را می طلبد. به واقع نقش روشنفکران حوزوی و دانشگاهی در این جبهه چیست؟. و اما از زاویه تلاش برای دست یابی به تفاهم نیز، دل مشغولی دیگری لازم است. و چه بسا که با فراهم آمدن شرایط مساوی در جهت تفاهم میان فرهنگی، بخش اعظم منازعه برخیزد، البته اگر شرایط مساوی پدید آید!! بهر حال اولین سئوال در تبیین مسیر تفاهم مزبور، ارائه فرضیه تفاهم و تعیین حاملان آن است. به راستی چه کسانی می توانند بار تفاهم میان فرهنگی را بر دوش کشند؟